‘Wandeling van de week’ 5 : Martine van der Snel

Epe – De ‘Wandeling van de week’ is een nieuwe rubriek van Dennis Dekker (www.mediamagneet.nl). Hij wandelt met inspirerende mensen die iets over hun onderscheidende visie, eigenaardige passies of bijzondere dromen vertellen. Deze week gaat Dennis op pad met Martine van der Snel. Ze is uitvaartbegeleider bij Wenz Uitvaart Epe.

Deze wandeling begint en eindigt bij haar woning in het Eper buurtschap Dijkhuizen. Vanaf deze plek is er gemakkelijk een mooie tocht te lopen, weet ze. Je bent enerzijds zo in het bos, maar anderzijds kun je je kilometers lang in een agrarisch landschap wanen. “Ik hou van natuur, ruimte en ver weg kijken.” Dat laatste stamt uit de tijd toen ze nog met haar ouders in het buitengebied in Emst woonde, vertelt ze. Daar is de liefde voor wandelen bijgekomen. Is het niet alleen, dan wel met vrienden of met haar gezin.

Lotgenoten

Die wandelingen komen sinds kort overigens ook terug in haar werk. “Een collega in Twente, iemand waarmee ik samen de opleiding tot uitvaartbegeleider gevolgd heb, meldde op Facebook eens dat ze rouwwandelingen hield met alleenstaanden. Mensen die net hun partner verloren hebben, konden daar met lotgenoten wandelen. Ik heb dat concept ook in Epe geïntroduceerd. Deze ‘wandeling van troost’, vindt doorgaans eens per drie maanden plaats. Inmiddels zijn er zo’n zestien (oudere) alleenstaanden die steevast meelopen. “Ze willen wel vaker dan één keer per kwartaal, maar dat gaat qua werk helaas niet.”

Door de strengere maatregelen vanwege het coronavirus zijn de troostrijke wandelingen overigens tijdelijk gestaakt. “Helaas. Ik merk aan de reacties in het appgroepje dat men het erg jammer vindt. Veel alleenstaanden hebben behoefte aan contact. Daarbij vinden ze het fijn om met lotgenoten te wandelen. Men wil zelf het verhaal kwijt, maar men wil tegelijk ook een luisterend oor voor anderen zijn. Ik heb hen vlak voor kerst dus een kleine attentie gebracht. Om te laten zien dat we aan ze denken.”

Martine hoopt dus dat het binnenkort weer mag, vertelt ze. “Het is een hele leuke groep mensen die steeds rond de twintig deelnemers blijft. “Af en toe valt er iemand af, soms doe ik een uitvaart en schat ik in dat de alleenstaande vrouw of man het wellicht wel fijn zou vinden om mee te wandelen. Die benader ik dan.” Bij deze wandelingen met alleenstaanden stippelt Martine een route uit van zo’n 5 kilometer. Soms vanuit haar eigen huis, soms op een plek in het bos waar een horecagelegenheid zit. “We hebben wel eens gewandeld vanaf restaurant De Ossenstal. Puur om eens een andere omgeving te verkennen. Nadien hebben we daar een paar tafels gereserveerd en samen een kopje koffie of thee genuttigd. De uitkomst is altijd zeer positief. Men is met zielsverwanten aan de wandel. Iedereen kent en herkent de gevoelens en het rouwproces. Dat vergemakkelijkt het praten over de dood. Bij de wandeling van troost zijn dit ingrediënten die steeds terugkomen. “Ik ben dan overigens enkel een luisterend oor. Ik heb geen oordeel, ik heb niet meegemaakt wat een ander meegemaakt heeft. Ik luister alleen.”

Wat dat aangaat, is haar rol in deze wandeling met de verslaggever van deze krant wel anders, lacht Martine. Dit keer praat ze juist wel veel zelf. Over de dood, over rouw en, meer nog, over het leven. “Want dat hoort allemaal bij elkaar natuurlijk. Je merkt het wanneer mensen ziek zijn en toeleven naar de dood. Op die momenten wordt er meer over het leven gepraat dan ooit.” En als de uitvaart geweest is, dan heb je nog de nazorg. “Die vinden wij ook heel belangrijk. Als je meer dan een halve eeuw met iemand getrouwd bent en ineens alleen komt te staan, dan komt er veel op je af. We zijn zeer alert op die fase. We proberen contact te onderhouden opdat men niet vereenzaamt. We proberen er te zijn, wanneer er vragen zijn. Een voorbeeld? Mensen krijgen vaak de vraag of het al slijt, of het verdriet al minder wordt. Ik zeg dan altijd: verlies verwerken bestaat niet. De Belgische psycholoog en rouwspecialist Manu Keirse schreef ooit: ‘Gemis zal nooit overgaan. Het zal hooguit zo zijn dat de mooie herinneringen sterker worden en het verdriet overstijgen’.”

Keukentafel

Een andere belangrijke pijler die Martine als uitvaartbegeleider altijd benoemt? “Probeer alles goed op papier te zetten. Heb het over je uitvaart met jouw partner of met je familie. Vertel wat je belangrijk vindt, dat ene muziekstuk of die ene spreker.” Want de dood is er vaak ook ineens en zeer onverwachts. “Dat zou je misschien wel willen dat je er veel meer over gepraat had. Niet alleen over het verloop van die uitvaart, maar veel meer ook over het leven dat je geleid hebt.” Jongeren bijvoorbeeld zijn te weinig met de dood bezig, vindt Martine. “Ik probeer daar als uitvaartbegeleider ook wel wat aan te doen. Ik geef lezingen, organiseer zelfs keukentafelgesprekken.”

Dat laatste vraagt om uitleg. “Eerder dit jaar plaatste ik een oproep in de krant. Ik stelde letterlijk mijn keukentafel beschikbaar wanneer men vragen had over een uitvaart. Bij veel jongeren is dat vaak nog ‘een ver-van-mijn-bed-show’. Ik probeerde hen aan te sporen om eens met mij in gesprek te gaan.” De drempel was laag. “Die maandagochtend zat ik te wachten met een kopje koffie. Totdat de deurbel ging. En nog geen half uur daarna weer. Nee, het waren niet jongere mensen. Maar het was wel geslaagd. De twee echtparen wisten niet veel over hun eigen uitvaart. Ik heb hen van alles kunnen vertellen. Ik denk dat ze hierdoor goed met elkaar in gesprek gegaan zijn. Ik ga dat vaker doen. Want je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen. Samen praten over rouw zorgt voor troost. Maar je moet ook weten: praten over de dood tijdens het leven, is minstens zo belangrijk.”

(Dit verhaal is verschenen in de weekkrant Veluws Nieuws, 6 januari 2021)

Wil je genieten van meer wandelingen? Klik dan hier!