Emst – De ‘Wandeling van de week’ is een rubriek van Dennis Dekker (www.mediamagneet.nl). Hij wandelt met inspirerende mensen die iets over hun onderscheidende visie, eigenaardige passies of bijzondere dromen vertellen. De afgelopen week ging Dennis op pad met André Donker uit Emst.
Hij woont samen met zijn vrouw in een klein huisje middenin het Emster bos. Rondom ligt een grasveld vol bloemen, her en der staan struiken en bomen. Een paadje leidt op een laagdrempelige wijze over het perceel. Ja, het doet allemaal misschien een beetje rommelig aan, begint André Donker te vertellen, maar alles heeft z’n functie en z’n doel. “Er is hooguit een beetje te weinig kalk hier, waardoor er misschien wat te weinig vogeltjes en insecten zijn. Maar binnenkort leg ik ergens een schelpenpaadje aan, waardoor dat hopelijk zal verbeteren.”
Wellicht ten overvloede, maar toch nog even benadrukken: ‘t startpunt van deze wandeling is dus al prachtig. En als je als journalist het voorrecht hebt om met iemand door het buitengebied van Emst te dwalen die ook nog eens veel weet over de flora en de fauna, dan kan het niet meer mis gaan. Dat gebeurt dus ook niet. Die kennis is evident, zo blijkt meteen. Naast een enorme natuurliefhebber is André Donker boswachter en docent. Maar tijdens deze wandeling doet hij er zichtbaar een schepje bovenop. Naast het delen van zijn kennis, spreekt hij ook nog eens een persoonlijke visie uit over de toekomst van dit gebied.
De wandeling begint op het onverharde deel van de Laarstaat. Al na enkele meters, slaan we rechtsaf de Woesterbergweg op. “Daar gaan we naartoe. We beklimmen de Woesterberg. Maar niet alvorens ik je iets meer vertel over alle rijkdom dat hier langs de weg te vinden is. Neem die paardenbloemen als voorbeeld. Wist je dat je die bladeren gewoon kunt eten? Wel even zeker weten dat er geen hondjes tegenaan geplast hebben, natuurlijk.”
Hij grijpt een blad, ruikt eraan, vouwt het samen en steekt het in zijn mond. “Prima te doen hoor!” We slaan linksaf de Langeweg op en duiken na tweehonderd meter het bos in. André staat stil en draait zich naar me toe. “Wat hoor je?”, vraagt hij. Ik hoor vogels, reageer ik. “Dat klopt, maar het zijn er veel minder dan vroeger. Vooral de zangvogels mis ik.” De volgende vraag. “Wat zie je?” Ik zie heipartijen, her en der wel wat dode stukken, maar niet in erg slechte staat, volgens mij. Daar is André het niet mee eens. “Het is hier te droog. Daar moet je iets aan doen. We hebben hier zulk goed grondwater, zorg er dus voor dat het in deze contreien blijft en doe bijvoorbeeld iets aan ons bekenstelsel zodat de vochtige oevers kunnen herstellen.”
Droogte
Door die droogte zijn er heel veel bloemen en planten verdwenen, vervolgt André. “Neem de blauwe gentiaan als voorbeeld. Die is in Nederland bijna nergens meer te vinden. Daarbij helpt de verzuring van de natuur ook niet mee. Dat alles heeft direct effect op vlinders, rupsen en knoopmieren. Want die zijn er door het gemis van die blauwe gentiaan dus ook al niet meer.”
Sterker, draait André een rondje met wijde armen: “Je ziet hier helemaal geen insecten vliegen. Da’s toch opmerkelijk? Goed; het nummerbord van je auto blijft wat schoner, maar verder is er geen positief effect te benoemen. Vind jij muggen erg? Nou, daar kijk je vast anders tegenaan als je weet dat er zonder muggen geen boerenzwaluwen kunnen overleven.” André vertelt dat een recent onderzoek concludeert dat het aantal insecten de afgelopen jaren afgenomen is met 70 procent. “Even benadrukken: 70 (!) procent. Bijkomend negatief gevolg is onherroepelijk dat de zangvogels bijna helemaal uit deze gebieden verdwijnen. Dat is echt een ramp.”
Stikstof
Een ander probleem is de neerslag van stikstof. “En dan bedoel ik niet dat auto’s wat minder hard moeten rijden. Ik pleit voor rigoureuze ingrepen. Eén grote kippenboerderij stoot per jaar meer stikstof uit, dan dat er per jaar wordt bespaard doordat wij op de snelweg allemaal 100 kilometer per uur zijn gaan rijden.”
Op de Veluwe bevindt zich her en der nog aardig wat intensieve veeteelt zonder luchtwassers, aldus André. “Iedereen weet van de maatregelen die de overheid doet om die bedrijven een andere bestemming te geven. Ik heb echter een veel beter idee. Laat de overheid er buiten en ga als ondernemer zelf aan de slag. Transformeer jouw landbouwgrond tot enkele kleinere landgoederen. Laat dat mooi aanleggen, plant bomen, zaai bloemen en bouw er kleine boerderijtjes of tiny houses op. Laat iedereen er op erfpachtbasis wonen. Zo blijf je als boer eigenaar van de grond en genieten de bewoners van mooi aangelegde natuur. Ik denk dat je zo als boer, mede door de subsidies en het belastingvoordeel, een geweldig verdienmodel hebt gecreëerd. Dit is dé manier om de randen van de Veluwe in de toekomst veilig te stellen.”
Iets verder drukken we tegen een hek waarachter een bospad ligt. Dat slingert richting de Boerweg. Begeesterd vertelt André dat er één plek in Europa is waar de natuur in zijn optiek op een perfecte manier gereguleerd wordt. “New Forest National Park; een gebied in Zuid-Engeland. Het is daar prachtig. Ga er naartoe, als je de kans krijgt. Daar mag je struinen, daar zijn gebieden niet kunstmatig afgezet met hekken en rasters. Dat is pas echt 100 procent natuurbeleving.”
De pony’s, runderen en herten doen het groenonderhoud in dit gebied. “Geen gemaai in bermen of op de camping, daar zijn de grazers voor. Bospartijen, open landschappen en heidevelden zijn er perfect gecombineerd. Wil je deze dieren niet, dan zet je zelf een hek om je tuin. Dat zou ook wat zijn voor de Veluwe.”
Vanaf de Boerweg wandelen we via de Veenweg en de Lage Veenweg terug naar zijn eigen ‘tiny house’. “De vrijheid van buiten wonen is mij veel meer waard dan een groot huis met hoog hek eromheen. Kijk eens naar die kei die daar ligt. Mijn vrouw heeft er een treffende boodschap op geschilderd: ‘think outside (no box required)’. Dat zegt het helemaal. Vind jij ook niet?”
(Dit verhaal is verschenen in de weekkrant Veluws Nieuws, 19 mei 2021)
Wil je genieten van meer wandelingen? Klik dan hier!